Het was zomer in Zeeland en wij schrijven het jaar 1987. Wij deden een “dagje Zeeland’. Het was een dag van nostalgie en herinneringen. Niet zo zeer voor onszelf maar vooral voor de toen al 92-jarige oom Jacob. Een broer van de oma van Janny. Samen met zijn vrouw, Mary, met wie hij in dat jaar in Canada was getrouwd!! Mary was 90.
Waarschijnlijk was oom Jacob een van de eerste Nederlandse emigranten toen hij, samen met zijn toenmalige echtgenote, in 1924 per boot vertrok naar Canada en zich later in Winnipeg vestigde.
Het ‘jonge echtpaar’ logeerde twee weken bij ons thuis en vrijwel iedere avond, onder het genot van een glaasje cognac en een handje pinda’s, kwamen beetje bij beetje zijn herinneringen aan zijn jonge jaren in Zeeland weer boven. Eerst hoofdzakelijk in het Engels maar langzamerhand kwamen ook de Hollandse woorden weer boven. Dat klonk vaak best wel komisch.
Hij was, net als zijn zus, Janny’s oma, geboren in het Zeeuwse dorp Colijnsplaat. Een dorp waar tegenwoordig in de zomermaanden de voertaal Duits is. Maar ondanks dat besloten wij het ‘jonge koppel’ in de auto te zetten en te vertrekken voor een dagje geschiedenis en misschien wel traantjes.
Colijnsplaat was natuurlijk de eerste stop waar oom Jacob eigenlijk alleen de markante molen aan het begin van het dorp herkende. Tot onze verrassing vertelde hij daar dat hij als jonge jongen, als dienstplichtig soldaat, tijdens de 1e Wereldoorlog de Westerschelde had helpen verdedigen. Hij was gelegerd in het Fort Ellewoutsdijk.
Een half uurtje later stonden wij samen op het havenhoofd van het kleine haventje en keken wij over de Westerschelde uit. Alhoewel het ruim 70 jaar later was, kwamen de herinneringen weer boven en vertelde hij honderd uit.
De dag kon niet meer stuk en die avond, al bij het eerste glaasje cognac, zag je toch wat emoties bij de oude baas. Hij pinkte een traantje weg en nam nog een handje pinda’s.
Enkele jaren later begon ik mij te interesseren in de geschiedenis van mijn voorouders en besloot een cursus genealogie te volgen en te beginnen met een stamboom van zowel de voorouders van mijn vaders kant als die van mijn moederskant. De familie van der Maas.
De verbazing sloeg toe toen bleek dat mijn grootvader geboren is in Ellewoutsdijk. Vrijwel zeker daar. omdat zijn vader, mijn overgrootvader dus, Rijksveldwachter was in dat dorp.
Ik stelde mij voor dat hij daar, met zijn (te) lange jas met zes koperen knopen, zijn platte pet en zijn weelderige baard, patrouille liep in een dorp met niet meer dan 300 inwoners. En waar een fort, gebouwd tussen 1835 en 1839, een onderdeel uitmaakte van de Zeeuwse verdedigingslinie.
Een dorp waar ongeveer 75 jaar later Jacob Flipse hen verdedigde tegen de vijand en nog eens 70 jaar later als 92-jarige Canadees, samen met zijn 90 jarige Canadese vrouw uitkeek over de Westerschelde en binnensmonds mompelde “Holy Moses”.
Zo zullen er nog meer nog onbekende rode draden zijn in onze familiegeschiedenissen. Eentje leidt er in acht generaties naar een beroemde Nederlandse schilder.
Ernst
